હનુમાનજીને બાળ બ્રહ્મચારી અને રામ ભક્ત તરીકે પૂજવામાં આવે છે, તે જાણીતું છે પરંતુ, તેઓ સિંગલ હતા કે કેમ તે કદાચ સંપૂર્ણપણે સાચું નથી. પૌરાણિક કથાઓ અનુસાર, તેમના ત્રણ લગ્ન થયા હતા પરંતુ, આ ત્રણેયના સંજોગો અને સમયગાળા ખૂબ રસપ્રદ રહ્યા છે. આંધ્રપ્રદેશ ના મંદિર થી પણ કેટલીક રીતે આ વાત ની પુષ્ટિ કરવામાં આવી છે.
જ્યાં તેમની પત્ની સહિત હનુમાનજી ની પ્રતિમા સ્થાપિત કરવામાં આવી છે. કહેવાય છે કે આ મંદિર એટલું માન્યતા ધરાવે છે કે ઘણા યુગલો અહીં પોતાની દાંપત્યજીવન ને ખુશ કરવા માટે ફરવા આવે છે. આજે આપણે સમજાવીએ છીએ કે કેમ અને કેવી રીતે બાળ બ્રહ્મચારી હનુમાનજી ના ત્રણ લગ્ન થયા.
પરાશર સંહિતામાં બજરંગલી ની પ્રથમ પત્ની અને સૂર્ય પુત્રી સુવર ચલા નો ઉલ્લેખ છે, એવું કહેવાય છે કે રુદ્રાવતાર હનુમાનજી સૂર્ય ના શિષ્ય હતા. એવામાં સૂર્યદેવે તેમને નવ વિદ્યાઓનું જ્ઞાન આપવું પડ્યું. હનુમાનજી પાંચ વિદ્યાઓ શીખી ગયા હતા, પણ બીજા ચાર તો માત્ર એક પરિણીત પુરુષ જ શીખી શક્યા.
સૂર્યદેવે હનુમાનજી ને લગ્ન માટે ઉજવ્યા હતા. તેના માટે તેની પુત્રી સુવરચાલા ને પસંદ કરી. કહેવાય છે કે સુવરચાલા હંમેશા તપમાં લીન રહેતી હતી. હનુમાનજી એ પોતાનું શિક્ષણ પૂરું કરવા સુવરચાલા સાથે લગ્ન કરવા પડ્યા. આ લગ્ન પછી સુવરચાલા સતત તપસ્યામાં આવી ગઈ.
પૌમાચરિતા ની એક ઘટના અનુસાર રાવણ અને વરુણ દેવ વચ્ચે ના યુદ્ધ દરમિયાન હનુમા ને વરુણ દેવ વતી રાવણ સામે લડત આપી હતી, અને તેના તમામ પુત્રો ને બંદી બનાવી લીધા હતા. કહેવામાં આવે છે કે રાવણે યુદ્ધમાં હાર થયા બાદ તેના દૂધવાળા અનંગકુસુમા સાથે હનુમાનના લગ્ન કર્યા હતા.
આ સંદર્ભ નો ઉલ્લેખ શાસ્ત્ર પૌમ ચરિતમાં થયો છે કે સીતા-હરણ ના સંદર્ભમાં ખાર આયુષ્માન ની કતલના સમાચાર સાથે રાક્ષસ સંદેશવાહક હનુમાનના ઘરે પહોંચ્યા ત્યારે હૃદયમાં શોક નીપજ્યો હતો અને અનંગકુસુમા બેભાન થઈ ગયો હતો. રાવણ અને વરુણ દેવ વચ્ચે ના યુદ્ધમાં હનુમાને જ પ્રતિનિધિ તરીકે લડત આપી હતી અને વરુણ ને વિજય અપાવ્યો હતો.
