શાહરૂખ ખાનને મોટા પડદા પર હીરો તરીકે જોવાનો ક્રેઝ કદાચ લોકોમાં ક્યારેય ખતમ નહીં થાય. બોલિવૂડના બાદશાહ છેલ્લે પાંચ વર્ષ પહેલા ફિલ્મ ‘ઝીરો’માં હીરો તરીકે જોવા મળ્યા હતા. અનુષ્કા શર્મા અને કેટરિના કૈફ સાથેની તેની ફિલ્મ ફ્લોપ રહી, પરંતુ શાહરૂખ પણ આ પછી લાંબા બ્રેક પર ગયો. તેના ઉપર, કોવિડ 19 રોગચાળો પણ વચ્ચે આવ્યો, તેથી આ વિરામ લાંબો થતો રહ્યો. આખરે મે 2022માં, જ્યારે શાહરૂખની ફિલ્મ ‘પઠાણ’ની ફર્સ્ટ લૂક ટીઝર સાથે સત્તાવાર રીતે જાહેરાત કરવામાં આવી, ત્યારે લોકો પાગલ થઈ ગયા.
જો કિંગ ખાનનું પુનરાગમન થશે તો ધમાકો થશે. તેથી જ ‘પઠાણ’ સાથે જોડાયેલા નાનામાં નાના અપડેટની પણ ચાહકો દ્વારા ઉજવણી કરવામાં આવી હતી. નવેમ્બરની શરૂઆતમાં ‘પઠાણ’નું ટીઝર રિલીઝ થયા બાદ સોશિયલ મીડિયા પર માત્ર શાહરૂખની જ ચર્ચા થઈ હતી. 12 ડિસેમ્બરે ચાહકોની ઉત્તેજના વધારવા માટે ‘પઠાણ’ના નિર્માતાઓએ ફિલ્મ ‘બેશરમ રંગ’નું પહેલું ગીત શેર કર્યું. ગીતમાં શાહરૂખના ડેશિંગ લુક અને દીપિકા પાદુકોણ સાથેની તેની સિઝલિંગ કેમિસ્ટ્રીએ પણ ઉત્તેજનાનું સ્તર વધાર્યું હતું. પણ આજકાલ કોઈ પણ ફિલ્મથી વિવાદો દૂર રહે છે!
રિલીઝ થયાના થોડા સમય બાદ જ આ ગીત વિવાદમાં આવી ગયું હતું. આ મામલો શાહરૂખની ફિલ્મ સાથે સંબંધિત હતો, તેથી મામલો એટલો ઝડપથી ઉકળી ગયો કે માત્ર 5 દિવસમાં જ ‘પઠાણ’ને લઈને દેશભરમાં ઘણી જગ્યાએ વિરોધ પ્રદર્શનો થયા. સોશિયલ મીડિયાની વર્ચ્યુઅલ દુનિયાની સાથે સાથે વાસ્તવિક દુનિયામાં ઘણા જિલ્લાઓ અને વિસ્તારોમાં ‘પઠાણ’ના બહિષ્કારના અવાજો બુલંદ થઈ રહ્યા છે. અત્યારે શાહરુખના ‘પઠાણ’ સામેનો વિરોધ એટલો ફેલાઈ ગયો છે કે મૂંઝવણ શરૂ થઈ ગઈ છે – વિરોધ ક્યાં થઈ રહ્યો છે, ક્યાં નથી અને શું થઈ રહ્યો છે? તેથી તમારી સુવિધા માટે, અમે આ રહસ્ય ઉકેલીએ છીએ:
દીપિકા પાદુકોણે ‘બેશરમ રંગ’ ગીતમાં બિકીની પહેરી છે, બિકીનીના રંગથી શરૂ થયો વિવાદ. ઘણા લોકો અને સંસ્થાઓનું કહેવું છે કે ગીતમાં દીપિકાએ પહેરેલી બિકીનીનો રંગ કેસરી છે. અને ગીતના શબ્દો એટલે કે બેશરમ-રંગ સાથે બિકીનીને ભગવા રંગમાં બતાવવી તદ્દન ખોટું છે. એક તરફ ‘પઠાણ’ પર આરોપ છે કે ભગવો રંગ એક ચોક્કસ ધર્મ માટે ખૂબ જ ગર્વ અને આસ્થાનો વિષય છે અને ફિલ્મમાં આ રંગની ટ્રીટમેન્ટ ધાર્મિક ભાવનાઓને ઠેસ પહોંચાડનારી છે. આ વિરોધમાં વિશ્વ હિન્દુ પરિષદ, બજરંગ દળ, હિન્દુ મહાસભા અને કરણી સેના જેવા સંગઠનો સામેલ છે. મધ્યપ્રદેશના ગૃહમંત્રી નરોત્તમ મિશ્રાએ પણ આ જ તર્જ પર ‘પઠાણ’ સામે પોતાનો વિરોધ વ્યક્ત કર્યો છે.
અશ્લીલતાનો આરોપ
‘પઠાણ’ સામે બીજો મોટો મુદ્દો અશ્લીલતા ફેલાવવાનો છે. ઘણા લોકો અને મધ્યપ્રદેશના ઉલેમા બોર્ડનું કહેવું છે કે શાહરૂખની ફિલ્મ ‘પઠાણ’ અશ્લીલતાને પ્રોત્સાહન આપી રહી છે. ઉલેમા બોર્ડનું એમ પણ કહેવું છે કે પઠાણો એક સન્માનજનક અને સમૃદ્ધ સમુદાય છે અને શાહરૂખની ફિલ્મ આને ખોટી રીતે બતાવી રહી છે. બોર્ડ દ્વારા અપીલ કરવામાં આવી રહી છે કે લોકોએ ‘પઠાણ’ ન જોવી જોઈએ. કેટલાક લોકોએ ‘પઠાણ’ને બીજા વિશેષ ધર્મની વિરુદ્ધ કહેવાનું શરૂ કર્યું છે.
‘પઠાણ’ના વિરોધમાં ત્રીજી બાજુ એ છે જ્યાંથી આ વર્ષે લગભગ દરેક મોટી હિન્દી ફિલ્મનો વિરોધ થયો એટલે કે ‘બોલિવૂડનો બહિષ્કાર’. સોશિયલ મીડિયા પર પહેલા બે મુદ્દાના લોકોની સાથે ત્રીજા લોકોને પણ શાહરૂખની ફિલ્મ ન જોવાની અપીલ કરવામાં આવી રહી છે. સોશિયલ મીડિયા પર સતત હેશટેગ ટ્રેન્ડિંગ સાથે, હવે ચાલો એ પણ જણાવીએ કે વાસ્તવિક સ્થળોએ ‘પઠાણ’ વિરુદ્ધ શું થયું છે અથવા થઈ રહ્યું છે.
બિહારમાં શાહરૂખ, દીપિકા આદિત્ય ચોપરા પર કેસ
બિહારના મુઝફ્ફરનગરના ચીફ જ્યુડિશિયલ મેજિસ્ટ્રેટની કોર્ટમાં એડવોકેટ ‘પઠાણ’ સંબંધિત પહેલો કેસ નોંધવામાં આવ્યો હતો. એડવોકેટ સુધીર કુમાર ઓઝાએ ફિલ્મ ‘પઠાણ’ પર અશ્લીલતા ફેલાવવાનો અને હિન્દુ ધર્મની ભાવનાઓને ઠેસ પહોંચાડવાનો આરોપ લગાવતા કેસ દાખલ કર્યો છે. આ મામલામાં ફિલ્મના અભિનેતા શાહરૂખ ખાન, દીપિકા પાદુકોણ, જોન અબ્રાહમ, નિર્દેશક સિદ્ધાર્થ આનંદ અને ફિલ્મ નિર્માતા આદિત્ય ચોપરા વિરુદ્ધ ફરિયાદ કરવામાં આવી છે. આઈપીસીની કલમ 294, 297, 298, 153, 504 હેઠળ નોંધાયેલા આ કેસની સુનાવણી 3 જાન્યુઆરી, 2023ના રોજ થવાની છે.
રાજ્યના મથુરા જિલ્લામાં હિંદુ મહાસભા સાથે જોડાયેલા લોકોએ ફિલ્મમાં ભગવો રંગ ખોટી રીતે દર્શાવવાને લઈને વાંધો ઉઠાવ્યો છે. તેણે ફિલ્મ પર પ્રતિબંધની પણ માંગણી કરી હતી. ઉત્તર પ્રદેશના દેવરિયા જિલ્લાના સલેમપુરથી ભાજપના સાંસદ રવિન્દ્ર કુશવાહાએ પણ ‘પઠાણ’ સામે પોતાનો વિરોધ વ્યક્ત કર્યો છે, જ્યારે સદરના બીજેપી ધારાસભ્ય શલભ મણીએ પણ પોતાનો વાંધો વ્યક્ત કર્યો છે. બંને નેતાઓનું કહેવું છે કે ફિલ્મ ઈન્ડસ્ટ્રીનો એક વર્ગ હંમેશા હિંદુ ધર્મને નિશાન બનાવી રહ્યો છે. બંનેએ કહ્યું કે આપણા ધર્મમાં પવિત્રતાનું પ્રતિક એવા કેસરને અપમાનિત કરવામાં આવ્યું છે અને સરકાર આ અંગે કડક પગલાં લેશે.
મધ્યપ્રદેશમાં શાહરૂખની ફિલ્મ ‘ડંકી’ના શૂટ પર પ્રદર્શન
મધ્યપ્રદેશના જબલપુરમાં શાહરૂખની બીજી આગામી ફિલ્મ ‘ડાંકી’નું શૂટિંગ ચાલી રહ્યું હતું. ફિલ્મથી ગુસ્સે ભરાયેલા વિશ્વ હિન્દુ પરિષદના લોકોએ ફિલ્મના શુટિંગ પર પહોંચીને વિરોધ કર્યો હતો. તે સમયે લોકેશન પર ‘ડંકી’ની કાસ્ટ કરતાં કોઈ મોટો એક્ટર હાજર નહોતો અને શાહરૂખની બોડી ડબલ સાથે શૂટ ચાલી રહ્યું હતું. જ્યારે ફિલ્મના શૂટિંગ પર હાજર પોલીસે દેખાવકારોને અટકાવ્યા ત્યારે સૂત્રોચ્ચાર કરવામાં આવ્યા હતા અને કાળા ઝંડા પણ બતાવવામાં આવ્યા હતા. સંસ્થાના લોકોએ પણ ત્યાં હનુમાન ચાલીસાના પાઠ કરવા માંડ્યા.
મધ્યપ્રદેશના ઉલેમા બોર્ડે પણ ‘પઠાણ’ વિરુદ્ધ અવાજ ઉઠાવ્યો છે. રાજ્યમાં સંગઠનના પ્રમુખ સૈયદ અનસ અલીએ કહ્યું કે ફિલ્મમાં ઈસ્લામને ખોટી રીતે બતાવવામાં આવ્યો છે અને તેનો બહિષ્કાર કરવાની અપીલ કરી છે. તેણે એમ પણ કહ્યું કે આ ફિલ્મ બિલકુલ રિલીઝ ન થવી જોઈએ.
રાજસ્થાન, ગુજરાત અને છત્તીસગઢમાં પણ વિરોધ પ્રદર્શન
રાજસ્થાનના અલવરમાં પણ કેટલાક સંગઠનોએ ‘પઠાણ’નો વિરોધ કર્યો હતો. વિરોધીઓએ થિયેટર માલિકોને ફિલ્મ ન બતાવવાની અપીલ કરી હતી અને કહ્યું હતું કે તેઓ ધર્મનું અપમાન કરતી આ ફિલ્મ બતાવવાનું ટાળે. છત્તીસગઢમાં શિવસેનાના મહાસચિવે થિયેટર માલિકો અને નિર્માતાઓને પત્ર લખીને કહ્યું છે કે જો ‘બેશરમ રંગ’ ગીત હટાવી દેવામાં આવશે તો જ તેઓ ફિલ્મને છત્તીસગઢમાં રિલીઝ કરવાની મંજૂરી આપશે.
ગુજરાતમાં પણ કેટલાક સંગઠનોએ દીપિકાની બિકીનીના રંગ અને ‘બેશરમ રંગ’ ગીતનો વિરોધ કર્યો હતો. વિશ્વ હિન્દુ પરિષદ અને બજરંગ દળની ગુજરાત વિંગે કહ્યું કે આ ફિલ્મ હિન્દુ વિરોધી માનસિકતા દર્શાવે છે અને તેઓ આ દ્રશ્યો સાથે ફિલ્મને રિલીઝ થવા દેશે નહીં. સંગઠનોએ એમ પણ કહ્યું છે કે જો આ ફિલ્મ રાજ્યમાં રિલીઝ થશે તો તે યોગ્ય નહીં હોય.
મહારાષ્ટ્રના નેતા રામ કદમે નિર્માતાઓ પાસેથી સ્પષ્ટતા માંગી છે
મહારાષ્ટ્રના બીજેપી ધારાસભ્ય રામ કદમે પણ સોશિયલ મીડિયા પર ‘પઠાણ’ સામે પોતાનો વિરોધ નોંધાવ્યો હતો. તેણે ફિલ્મ પર પ્રતિબંધ મૂકવા અથવા તેની રિલીઝ અટકાવવા જેવું કંઈ કહ્યું નહોતું, પરંતુ તેમના ટ્વિટમાં કહ્યું હતું કે ‘ફિલ્મ નિર્માતાઓએ આગળ આવવું જોઈએ અને વિચારવું જોઈએ કે હિન્દુ સંત સમાજને ફિલ્મ સામે શું વાંધો છે’.
પઠાણ’ વિવાદ પર શાહરૂખ ખાનનો જવાબ
શાહરૂખ ખાન, અન્ય કોઈ અભિનેતા અથવા ‘પઠાણ’ના નિર્માતાઓ તરફથી આ વિરોધ અને તેની ફિલ્મને લઈને બોયકોટની અપીલ પર કોઈ સત્તાવાર નિવેદન આવ્યું નથી. પરંતુ આ સમગ્ર વિવાદ વચ્ચે કોલકાતા ફિલ્મ ફેસ્ટિવલમાં શાહરૂખે સોશિયલ મીડિયા પર ફેલાયેલી નેગેટિવિટીને લઈને ચોક્કસ નિવેદન આપ્યું હતું. તેમણે કહ્યું કે ચોક્કસ પ્રકારની નકારાત્મકતા વધવાથી સોશિયલ મીડિયાનો વપરાશ વધે છે અને તેનાથી તેનું વ્યાપારી મૂલ્ય પણ વધે છે. શાહરૂખે કહ્યું, ‘દુનિયા ગમે તે કરે, હું અને તમે અને બધા સકારાત્મક લોકો… બધા જ જીવિત છીએ!’
શાહરૂખના આ નિવેદન પર તેના ચાહકોએ ખૂબ જ ખુશી વ્યક્ત કરી અને સોશિયલ મીડિયા પર સુપરસ્ટારને સપોર્ટ પણ કર્યો. પરંતુ આ નિવેદને આગમાં બળતણ પણ ઉમેર્યું. શાહરૂખના નિવેદન પર પ્રતિક્રિયા આપતા વિશ્વ હિન્દુ પરિષદના મહાસચિવ સુરેન્દ્ર જૈને કહ્યું કે ‘તેણે માફી માંગવી જોઈએ પરંતુ તે વલણ બતાવી રહ્યો છે’. જૈને કહ્યું કે જો શાહરૂખ માફી નહીં માંગે તો તે ‘પઠાણ’ની રિલીઝ નહીં થવા દે.
