દિલ્હી સ્મારકો: દિલ્હીને ઐતિહાસિક વારસાનું શહેર માનવામાં આવે છે. દેશના ઘણા એવા ઐતિહાસિક સ્થળો છે, જેને જોવા માટે લોકો દૂર-દૂરથી આવે છે. જો લોકો ફરવાના ઇરાદાથી દિલ્હી આવે છે તો લાલ કિલ્લો, કુતુબ મિનાર, ઇન્ડિયા ગેટ, અક્ષરધામ અને કનોટ પ્લેસ જેવી જગ્યાઓ પર ફરે છે. એટલું જ નહીં, લાંબા સમયથી દિલ્હીમાં રહેતા લોકો અહીં અનેક ઐતિહાસિક અને જોવાલાયક સ્થળોની મુલાકાત પણ લઇ શકતા નથી. મુસાફરી એજન્સીઓને પણ આ સ્થાનો વિશે ખબર નહીં હોય. ત્યારે આજે અમે તમને એવી જગ્યાઓ વિશે જણાવવા જઈ રહ્યા છીએ જેના વિશે તમે ક્યારેય સાંભળ્યું નહીં હોય.
દિલ્હીની પ્રથમ મહિલા શાસક રઝિયા બેગમ સુલતાનની કબર એક રહસ્ય છે. જૂની દિલ્હીના તુર્કમાન ગેટ પાસે આવેલો રઝિયા સુલતાનનો કરચલો અનામી વસ્તુઓ જેવો છે. એવું માનવામાં આવે છે કે રઝિયા સુલતાનને તેના પતિ અલ્તુનિયાની સેનાએ બળવો કરીને અહીં મારી નાખી હતી, ત્યારબાદ તેને અહીં દફનાવવામાં આવી હતી.
આ કિલ્લાનું નિર્માણ પૃથ્વીરાજ ચૌહાણે 12મી સદીમાં મેહરૌલી પાસે કરાવ્યું હતું. પૃથ્વીરાજ ચૌહાણ રાય પિથોરા તરીકે પણ ઓળખાતા હતા, તેથી આ કિલ્લાનું નામ પણ ફોર્ટ રાય પિથોરા રાખવામાં આવ્યું હતું. આ કિલ્લાની અંદર પૃથ્વીરાજ ચૌહાણની છબી પણ લગાવવામાં આવી છે. આ કિલ્લો અગાઉ લાલ કોટ તરીકે ઓળખાતો હતો અને તેની સ્થાપના તોમર શાસક રાજા અનંગ પાલ દ્વારા ૧૦૬૦ માં કરવામાં આવી હતી. આ કિલ્લાને 12મી સદીમાં યુદ્ધમાં પૃથ્વીરાજ ચૌહાણે જીતી લીધો હતો, ત્યારથી તેનું નામ ફોર્ટ રાય પિથોરા રાખવામાં આવ્યું હતું.
ગંડક બાઓલીનું નિર્માણ 13મી સદીમાં થયું હતું. મેહરૌલીમાં સ્થિત આ બાઓલી શહેરનો સૌથી જૂનો અને સૌથી મોટો ટેરેસ્ડ વેલ છે. કૂવામાંથી મળતા સલ્ફરના કારણે તેમાંથી વાસ આવે છે. પ્રાચીન કાળથી આ કૂવાનું પાણી ખૂબ જ લાભદાયી માનવામાં આવે છે અને તેને બનાવવાનો શ્રેય ઇલ્ટુત્મીશને જાય છે.
ઇલ્ટુત્મીશની કબર કુતુબ મિનાર સંકુલમાં આવેલી છે. તે સંકુલના ઉત્તરપશ્ચિમ ભાગમાં છે. કુતુબ મીનારમાં સ્થિત પ્રાચીન દિલ્હીનો આ ટુકડો સરળતા અને સ્થાપત્ય માટે જાણીતો છે. ઘણા લોકો તેના વિશે જાણતા નથી કારણ કે તે થોડા વર્ષો પહેલા પ્રવાસીઓ માટે ખોલવામાં આવ્યું છે. આ જગ્યાની ખાસ વાત એ છે કે આ કબર છત વગરની છે. મતલબ કે ઘણા મુસ્લિમ શાસકોએ તેની છત બનાવી હતી પરંતુ તેની છત મળી નથી. ત્યારથી, આ કબર છત વિનાની છે.
આગ્રાથી આવ્યા બાદ મિર્ઝા ગાલિબ નવ વર્ષ સુધી આ હવેલીમાં રહ્યો હતો. ગાલિબના મૃત્યુ પછી અહીં એક બજાર હતું. બાદમાં સરકારે તેને રાષ્ટ્રીય ધરોહર જાહેર કર્યો હતો. આ હવેલી દિલ્હીના ચાવરી બજાર મેટ્રો સ્ટેશન નજીક છે. મેટ્રો સ્ટેશન બાદ તમે સાંકડી ગલીઓ મારફતે આ હવેલી સુધી પહોંચી જશો.