વિશ્વના દરેક દેશમાં લગ્નને લગતી ઘણી વિધિઓ કરવામાં આવે છે. દરેક ક્ષેત્રમાં લગ્નને લગતા અલગ અલગ નિયમો છે. આ વિશે સદીઓથી ઘણી પરંપરાઓ ચાલી રહી છે, જેના વિશે બહુ ઓછા લોકો જાણે છે. જ્યારે એક છોકરીના બે છોકરાઓના લગ્ન અથવા એક છોકરાથી બે છોકરીઓના લગ્નની વાત આવે છે, ત્યારે લોકો આ પરંપરાઓ વિશે જાણવાની કોશિશ કરવા લાગે છે. હાલમાં જ મહારાષ્ટ્રમાં બે જુડવા બહેનોએ એક જ છોકરી સાથે લગ્ન કર્યા હતા. જે બાદ ફરી એકવાર બહુપત્નીત્વના લગ્નની ચર્ચા થવા લાગી હતી.
બહુપત્નીત્વ વિવાહની પ્રથા ખૂબ જૂની છે. ભારતમાં હિમાચલ અને અરુણાચલ પ્રદેશમાં અવારનવાર બહુપત્નીત્વના લગ્નો થતા રહે છે. એવો દાવો કરવામાં આવે છે કે આ સ્થળોએ હવે બહુપત્નીત્વના લગ્નો સમાપ્ત થઈ ગયા છે. અથવા તો હોય તો પણ લોકો તેને છુપાવીને રાખે છે અને તેની ચર્ચા પણ કરતા નથી.
તિબેટ એક એવો દેશ છે જ્યાં બહુપત્નીત્વથી લગ્ન કરવાની પ્રથા લાંબા સમયથી ચાલી આવે છે. નાના દેશમાં આજીવિકાના સાધનો ઓછા છે. ચીન હંમેશા અહીંના નાગરિકોને હેરાન કરે છે. આ જ કારણ છે કે તિબેટના પરિવારનો એક સભ્ય બૌદ્ધ ભિક્ષુક બની જાય છે.
તિબેટમાં બહુપત્નીત્વના લગ્નો વિશે ઘણા અહેવાલો આવ્યા છે. અહીં ઘણા ભાઈઓના લગ્ન એક જ છોકરી સાથે થાય છે. લગ્ન સમયે મોટાભાઈ બધી જ વિધિઓ પૂરી કરી લે છે. જ્યારે કન્યા ઘરે આવે છે, ત્યારે તેને બધા ભાઈઓની પત્ની કહેવામાં આવે છે.
નોંધનીય છે કે, આ લગ્ન બાદ પત્ની કયા ભાઇના બાળકને જન્મ આપવાની છે અથવા તો તેને જન્મ આપ્યો છે તે જાણી શકાયું નથી.
તેથી, બધા ભાઈઓ તેમની પત્નીના બાળકને પોતાનું બાળક માને છે. બાળકને ઉછેરવામાં બધા ભાઈઓનો ફાળો હોય છે. હવે સવાલ એ ઉઠે છે કે લગ્ન બાદ પત્ની સાથે ક્યો ભાઈ રૂમમાં રહેશે તે કેવી રીતે નક્કી થાય છે.
