ઘણી વખત એવું બને છે કે બજારમાં કોઈ દુકાનદાર તમને ફાટેલી નોટો આપે છે. પછી તમે તેની નોંધ લેતા નથી, પરંતુ જ્યારે તમને બારમાં તેની જાણ થાય છે, ત્યારે તમે વિચારીને અસ્વસ્થ થઈ જાઓ છો કે હવે તે બજારમાં કેવી રીતે ચાલશે? ફાટેલી નોટો કોઈપણ બેંક શાખામાં સરળતાથી બદલી શકાય છે. જો કોઈ બેંક આ નોટો બદલવાની ના પાડે છે તો તેની સામે કાર્યવાહી થઈ શકે છે. અહીં એ નોંધવું ખૂબ જ જરૂરી છે કે નોટની હાલત જેટલી ખરાબ હશે, તેની કિંમત એટલી જ ઓછી થશે. રિઝર્વ બેંક (RBI)એ પણ આવી નોટો બદલવા માટે માર્ગદર્શિકા આપી છે. અમને જણાવો કે તમે કેવી રીતે અને કઈ નોટો બદલી શકો છો…
આ છે RBI ના નિયમો
જો તમારી પાસે 5,10,20 કે 50 રૂપિયા જેવી ઓછી કિંમતની ફાટેલી નોટો છે તો આવી નોટોમાંથી ઓછામાં ઓછી અડધી નોટ હોવી જરૂરી છે. એટલે કે, જો 20 રૂપિયાની ફાટેલી નોટ છે અને તેનો 50 ટકા સુરક્ષિત છે, તો તેના બદલામાં તમને 20 રૂપિયાની સાચી નોટ મળશે. જો ફાટેલી નોટોની સંખ્યા 20 થી વધુ છે અને તેની કિંમત 5,000 રૂપિયાથી વધુ છે, તો આ કિસ્સામાં તમારે ફી ચૂકવવી પડશે. નોટો બદલવાનો સરળ નિયમ એ છે કે જો નોટમાં ગાંધીજીના વોટરમાર્ક, RBI ગવર્નરની સહી અને સીરીયલ નંબર જેવા સિક્યોરિટી માર્ક દેખાય તો બેંકો આવી નોટો બદલવાની ના પાડી શકે નહીં.
જે નોટો બદલાશે નહીં
આરબીઆઈનું કહેવું છે કે જો નોટ નકલી નથી તો તેને ચોક્કસપણે બદલી શકાય છે. જૂની અને ફાટેલી નોટો સરળતાથી બદલી શકાય છે. આ માટે તમારી પાસેથી કોઈ ફી લેવામાં આવતી નથી. પરંતુ, જો તમારી નોટ ખરાબ રીતે બળી ગઈ હોય અથવા તેના ઘણા ટુકડા હોય, તો નોટ બદલાશે નહીં. જો બેંક અધિકારીને લાગે છે કે તમે જાણી જોઈને નોટ કાપી અથવા ફાડી નાખી છે, તો આ સ્થિતિમાં પણ તે તમારી નોટ બદલવાની ના પાડી શકે છે.
તમને ફાટેલી નોટોના આટલા પૈસા પાછા મળે છે
